Hronična bubrežna insuficijencija (HBI) je sindrom koji nastaje kao posledica postepenog, progresivnog i ireverzibilnog smanjenja glomerulske filtracije do konačnog stadijuma uremije. Karakteriše se zadržavanjem uremijskih toksina (ureje, kreatinina, mokraćne kiseline fenoli, indoli i dr.), nastalih uglavnom u toku metabolisanja proteina, promenama u volumenu i sastavu telesnih tečnosti i elektrolita kao i disbalansom mnogih hormona.
Uzrok nastanka
Dijabetes melitus (28%) i hipertenzija (25%) su najčešći uzroci HBI, a zatim sledi glomerulonefritis (21%), policistična bolest bubrega koja se nasleđuje autosomno dominantno (4%) i ostali uzroci (23%). Svaka hronočna bubrežna bolest koja uzrokuje propadanje velikog broja nefrona dovodi do HBI.
Klinička slika
Simptomi i znaci HBI obično se ne javljaju dok klirens endogenog kretinina ne bude ispod 30 ml u minuti, kada se bolesniku smanjuje sposobnost za rad, javlja se anemija i neki metabolički poremećaji (acidoza, poremećaj fosfokalcemičnog bilansa). Gastrointestinalni simptomi ( muka, gađenje, povraćanje, prolivi) javljaju se pri klirensu kreatinina od 15 ml u minuti a neurološki simptomi i kardiovaskularna oštećenja kada padne na 10 ml u minuti.
Klinički simptomi i znaci HBI su nespecifični i potiču od svih organa i sistema.
Kardiovaskularni poremećaji - hipertenzija (povišen pritisak), perikarditis (zapaljenje srčane kese), srčana insuficijencija.
Gastrointestinalni poremećaji - gubitak apetita, muka , povraćanje, štucanje, podrigivanje, amonijakalni zadah, ezofagitis (zapaljenje jednjaka) sa otežanim gutanjem, prolivi i melene (krv u stolici).
Neurološke manifestacije - umor, apatija, pospanost, smanjena koncentracija, agresivnost, halucinacije, dezorijentacija, različiti stepeni poremećaji svesti sve do kome. Periferna neuropatija manifestuje se bolovima u mišićima, grčevima u listovima nogu, trnjenjem, peckanjem i pojavom sindroma nemirnih nogu.
Hematološki poremećaji - anemija, sklonost krvarenjima i infekciji.
Kožne promene - sivo žućkasta boja lica, dlanova i tabana, svrab koji je toliko izrazit da dovodi do nesanice i psihičkih poremećaja.
Endokrini poremećaji - zaostajanje u rastu, gubitak libida, potencije, amenoreja, sterilitet, sekundarni hiperparatireoidizam koji dovodi do osteodistrofije-bolovi u zglobovima, mišićima, otežan hod.
Očne manifetacije - retinopatija, konjunkitivis i keratitis.
Dijagnoza
Potrebno je odrediti dijagnozu osnovne bolesti, veličinu preostale funkcije bubrega, pogoršavajuće faktore - infekcija, proliv, povraćanje.Postavlja se na osnovu anamneze, pregleda i laboratorijskih analiza - određivanje klirensa kreatinina i jačine glomerulske filtracije.
Lečenje
U stadijumu snižene funkcije bubrega treba lečiti osnovnu bubrežnu bolest i hipertenziju. U stadijumu azotemije sprovodi se umeren hipoproteinski način isharane, redovna kontrola telesne težine, ograničava se unos natrijuma, kalijuma, leči se acidoza natrijum bikarbonatom, anemija - gvožđem i infekcije - kauzalno.
Brže ili sporije dolazi do progresije HBI i njenog terminalnog stadijuma kada je neophodna dijaliza ili transplantacija bubrega.
Uzrok nastanka
Dijabetes melitus (28%) i hipertenzija (25%) su najčešći uzroci HBI, a zatim sledi glomerulonefritis (21%), policistična bolest bubrega koja se nasleđuje autosomno dominantno (4%) i ostali uzroci (23%). Svaka hronočna bubrežna bolest koja uzrokuje propadanje velikog broja nefrona dovodi do HBI.
Klinička slika
Simptomi i znaci HBI obično se ne javljaju dok klirens endogenog kretinina ne bude ispod 30 ml u minuti, kada se bolesniku smanjuje sposobnost za rad, javlja se anemija i neki metabolički poremećaji (acidoza, poremećaj fosfokalcemičnog bilansa). Gastrointestinalni simptomi ( muka, gađenje, povraćanje, prolivi) javljaju se pri klirensu kreatinina od 15 ml u minuti a neurološki simptomi i kardiovaskularna oštećenja kada padne na 10 ml u minuti.
Klinički simptomi i znaci HBI su nespecifični i potiču od svih organa i sistema.
Kardiovaskularni poremećaji - hipertenzija (povišen pritisak), perikarditis (zapaljenje srčane kese), srčana insuficijencija.
Gastrointestinalni poremećaji - gubitak apetita, muka , povraćanje, štucanje, podrigivanje, amonijakalni zadah, ezofagitis (zapaljenje jednjaka) sa otežanim gutanjem, prolivi i melene (krv u stolici).
Neurološke manifestacije - umor, apatija, pospanost, smanjena koncentracija, agresivnost, halucinacije, dezorijentacija, različiti stepeni poremećaji svesti sve do kome. Periferna neuropatija manifestuje se bolovima u mišićima, grčevima u listovima nogu, trnjenjem, peckanjem i pojavom sindroma nemirnih nogu.
Hematološki poremećaji - anemija, sklonost krvarenjima i infekciji.
Kožne promene - sivo žućkasta boja lica, dlanova i tabana, svrab koji je toliko izrazit da dovodi do nesanice i psihičkih poremećaja.
Endokrini poremećaji - zaostajanje u rastu, gubitak libida, potencije, amenoreja, sterilitet, sekundarni hiperparatireoidizam koji dovodi do osteodistrofije-bolovi u zglobovima, mišićima, otežan hod.
Očne manifetacije - retinopatija, konjunkitivis i keratitis.
Dijagnoza
Potrebno je odrediti dijagnozu osnovne bolesti, veličinu preostale funkcije bubrega, pogoršavajuće faktore - infekcija, proliv, povraćanje.Postavlja se na osnovu anamneze, pregleda i laboratorijskih analiza - određivanje klirensa kreatinina i jačine glomerulske filtracije.
Lečenje
U stadijumu snižene funkcije bubrega treba lečiti osnovnu bubrežnu bolest i hipertenziju. U stadijumu azotemije sprovodi se umeren hipoproteinski način isharane, redovna kontrola telesne težine, ograničava se unos natrijuma, kalijuma, leči se acidoza natrijum bikarbonatom, anemija - gvožđem i infekcije - kauzalno.
Brže ili sporije dolazi do progresije HBI i njenog terminalnog stadijuma kada je neophodna dijaliza ili transplantacija bubrega.
No comments:
Post a Comment