Iako je zapravo reč o raku koštane srži, leukemiju često nazivaju rakom krvi. Jedna od specifičnosti ove bolesti je da se kod nekih njenih oblika simptomi ne pojavljuju čak ni u već poodmaklom stadijumu.
Krv se sastoji od krvnih ćelija i plazme u kojoj su one raspršene. Krvne ćelije proizvodi koštana srž, a razlikujemo crvena (eritrociti) i bela (leukociti) krvna zrnca i trombocite (krvne pločice). I dok su crvene krvne ćelije zadužene za prenošenje kiseonika iz pluća u sve delove tela, bele se bore protiv infekcija. Leukociti su dakle, deo imunološkog sistema svakog tela. O leukemiji govorimo kada koštana srž proizvodi veliki broj abnormalnih belih krvnih zrnaca. Zbog toga je normalna srž 'zgurana' u sve manja i manja područja, što rezultuje manjom proizvodnjom normalnih ćelija i pojavom određenih propratnih simptoma.
Uzrok nastanka
Uzroci leukemije nisu definitivno poznati, smatra se da na njen razvoj utiču genetski faktori, radijacija, hemikalije i virusi. Ovi su faktori samo delimičan razlog, i to samo u pojedinim slučajevima. U većini slučajeva uzrok bolesti ostaje nepoznat.
Tipovi leukemija
Postoji nekoliko tipova leukemija. Dele se na dva načina. Prvi zavisi od toga kako se brzo bolest razvija i stanje pogoršava. Drugi je prema tipu krvnih ćelija koje su zahvaćene.
Leukemija je ili akutna ili hronična. Kod akutne leukemije abnormalne krvne ćelije su blasti koji su nezreli i ne mogu obavljati svoje normalne funkcije. Njihov broj se brzo povećava, a stanje brzo pogoršava. Kod hronične leukemije prisutni su blasti, ali u globalu su ove ćelije zrelije i mogu obavljati neke od svojih normalnih funkcija. Njihov broj se sporije povećava nego kod akutne leukemije, tako da se i stanje pogoršava postepeno. Leukemija može nastati od dve glavne vrste belih krvnih zrnaca- limfoidnih i mijeloidnih.
Najučestaliji tipovi leukemija:
Akutna limfocitna leukemija - najučestalija kod male dece. Pogađa i odrasle, pogotovo one iznad 65 godina.
Akutna mijeloidna leukemija - javlja se i kod odraslih i kod dece.
Hronična limfocitna leukemija - deca retko obolevaju, javlja se kod odraslih iznad 55 godina.
Hronična mijeloidna leukemija - uglavnom kod odraslih
Klinička slika
Kod akutne leukemije simptomi se pojavljuju i pogoršavaju brzo, dok se kod hronične ne moraju pojaviti duži period, a kada se pojave, uglavnom su slabi u početku i postepeno se pogoršavaju. S obzirom da imaju smanjen broj zdravih crvenih krvnih zrnaca i trombocita neki od uobičajenih simptoma su: groznica i drugi gripu nalik simptomi, slabost i zamor, česte infekcije, gubitak apetita i/ili težine, otečeni ili osetljivi limfni čvorovi, jetra ili slezina, sklonost krvarenju i ozledama, sitne crvene tačke (petehije) na koži, otečene desni sklone krvarenju, znojenje, posebno noću i/ili bol u kostima i zglobovima. Ako se abnormalne ćelije nađu i u CNS-u posledice mogu biti glavobolje, povraćanje, zbunjenost, gubitak mišićne koordinacije i epi napadi. Leukemija može uticati na digestivni trakt, bubrege, pluća ili druge delove tela.
Dijagnoza
Da bi pronašao uzrok simptoma, lekar pita o dosadašnjim bolestima i obavlja fizički pregled, palpira jetru, slezinu, limfne čvorove pazušne jame, prepona i vrata.
Analize krvi pomažu kod dijagnoze. Iako analiza može otkriti leukemiju, ne mora pokazati o kojem tipu se radi. Dalje hematolog, onkolog ili patolog pregleda uzorak koštane srži pod mikroskopom da bi odredio vrstu leukemije.
Lečenje
Većina obolelih leči se hemoterapijom. Takođe se primenjuje radioterapija i/ili transplantacija koštane srži ili biološka terapija. U nekim slučajevima splenektomija (uklanjanje slezine) može biti deo lečenja.
Krv se sastoji od krvnih ćelija i plazme u kojoj su one raspršene. Krvne ćelije proizvodi koštana srž, a razlikujemo crvena (eritrociti) i bela (leukociti) krvna zrnca i trombocite (krvne pločice). I dok su crvene krvne ćelije zadužene za prenošenje kiseonika iz pluća u sve delove tela, bele se bore protiv infekcija. Leukociti su dakle, deo imunološkog sistema svakog tela. O leukemiji govorimo kada koštana srž proizvodi veliki broj abnormalnih belih krvnih zrnaca. Zbog toga je normalna srž 'zgurana' u sve manja i manja područja, što rezultuje manjom proizvodnjom normalnih ćelija i pojavom određenih propratnih simptoma.
Uzrok nastanka
Uzroci leukemije nisu definitivno poznati, smatra se da na njen razvoj utiču genetski faktori, radijacija, hemikalije i virusi. Ovi su faktori samo delimičan razlog, i to samo u pojedinim slučajevima. U većini slučajeva uzrok bolesti ostaje nepoznat.
Tipovi leukemija
Postoji nekoliko tipova leukemija. Dele se na dva načina. Prvi zavisi od toga kako se brzo bolest razvija i stanje pogoršava. Drugi je prema tipu krvnih ćelija koje su zahvaćene.
Leukemija je ili akutna ili hronična. Kod akutne leukemije abnormalne krvne ćelije su blasti koji su nezreli i ne mogu obavljati svoje normalne funkcije. Njihov broj se brzo povećava, a stanje brzo pogoršava. Kod hronične leukemije prisutni su blasti, ali u globalu su ove ćelije zrelije i mogu obavljati neke od svojih normalnih funkcija. Njihov broj se sporije povećava nego kod akutne leukemije, tako da se i stanje pogoršava postepeno. Leukemija može nastati od dve glavne vrste belih krvnih zrnaca- limfoidnih i mijeloidnih.
Najučestaliji tipovi leukemija:
Akutna limfocitna leukemija - najučestalija kod male dece. Pogađa i odrasle, pogotovo one iznad 65 godina.
Akutna mijeloidna leukemija - javlja se i kod odraslih i kod dece.
Hronična limfocitna leukemija - deca retko obolevaju, javlja se kod odraslih iznad 55 godina.
Hronična mijeloidna leukemija - uglavnom kod odraslih
Klinička slika
Kod akutne leukemije simptomi se pojavljuju i pogoršavaju brzo, dok se kod hronične ne moraju pojaviti duži period, a kada se pojave, uglavnom su slabi u početku i postepeno se pogoršavaju. S obzirom da imaju smanjen broj zdravih crvenih krvnih zrnaca i trombocita neki od uobičajenih simptoma su: groznica i drugi gripu nalik simptomi, slabost i zamor, česte infekcije, gubitak apetita i/ili težine, otečeni ili osetljivi limfni čvorovi, jetra ili slezina, sklonost krvarenju i ozledama, sitne crvene tačke (petehije) na koži, otečene desni sklone krvarenju, znojenje, posebno noću i/ili bol u kostima i zglobovima. Ako se abnormalne ćelije nađu i u CNS-u posledice mogu biti glavobolje, povraćanje, zbunjenost, gubitak mišićne koordinacije i epi napadi. Leukemija može uticati na digestivni trakt, bubrege, pluća ili druge delove tela.
Dijagnoza
Da bi pronašao uzrok simptoma, lekar pita o dosadašnjim bolestima i obavlja fizički pregled, palpira jetru, slezinu, limfne čvorove pazušne jame, prepona i vrata.
Analize krvi pomažu kod dijagnoze. Iako analiza može otkriti leukemiju, ne mora pokazati o kojem tipu se radi. Dalje hematolog, onkolog ili patolog pregleda uzorak koštane srži pod mikroskopom da bi odredio vrstu leukemije.
Lečenje
Većina obolelih leči se hemoterapijom. Takođe se primenjuje radioterapija i/ili transplantacija koštane srži ili biološka terapija. U nekim slučajevima splenektomija (uklanjanje slezine) može biti deo lečenja.
No comments:
Post a Comment